اثر انگشت روی چه چیزهایی می‌ماند؟ + مدت زمان تشخیص اثر انگشت

هویت انگشت نگاری چگونه تشخیص داده خواهد شد؟

اثر انگشت یا همان فرو رفتگی و برجستگی های کوچکی که روی سطح پوست بدن انسان وجود دارد، دارای انواع مختلفی است، شکل آن هیچ گاه تغییر نمی کند و در هر انسانی به شکل خاص و منحصر به فردی می باشد؛ به همین دلیل به عنوان یکی از مهم ترین روش های کشف مجرم در صحنه جرم مورد استفاده قرار می گیرد. 

💠 بیشتر بخوانید: مجازات شروع به جرم 💠

در این مقاله قصد داریم درباره علم انگشت نگاری، اینکه اثر انگشت بعد از چند روز از بین میرود، تأثیر و شرایط آن در کشف جرائمی همچون سرقت صحبت کنیم؛ پس پیشنهاد می کنیم حتما تا انتها همراه ما باشید و مطالعه این مطالب جذاب را از دست ندهید.

انواع اثر انگشت

قبل از هر چیز باید گفت که ماندگاری اثر انگشت به شرایط محیطی آن بستگی دارد. یه اثر انگشت که تحت تاثیر شرایط مخرب محیطی نباشد می‌تواند تا سالیان سال پای برجا بماند.

 اثر انگشت دارای انواع مختلفی است و هر یک از آن ها ویژگی های خاص خود را دارد که موجب تفاوت می شود؛ جدای از این که اثر انگشت روی چه چیزهایی می ماند، اثر انگشت در یک تقسیم بندی کلی دارای سه نوع است که هر یک از آن ها نیز به انواع دیگری تقسیم می شوند: 

1. اثر انگشت Arch: این اثر انگشت کمیاب ترین نوع است که تنها 5 درصد از افراد جهان دارای آن هستند و دلیل آن نبودن هسته و خاص بودن خطوط می باشد. از اثر انگشت آرک در یافتن مجرمین و در دعاوی کیفری  استفاده می شود؛ قوس ساده و طاق چادری زیر مجموعه های اثر انگشت آرچ به حساب می آیند.

2. اثر انگشت Whorl: این نوع از اثر انگشت در 25 تا 35 درصد افراد جهان وجود دارد و حلقه های آن از یک هسته و دو دلتا تشکیل شده اند. اثر انگشت ورل دارای دو زیر مجموعه به نام های حلقه ساده و حلقه مرکزی جیب است.

3. اثر انگشت Loop: این اثر انگشت بسیار رایج و محبوب است و در 60 تا 70 درصد افراد جهان وجود دارد و در دعاوی کیفری مورد استفاده قرار می گیرد. اثر انگشت لوپ یا حلقه دارای سه زیر مجموعه به نام های اولنار، شعاعی و جیب مرکزی می باشد.

💠 مطلب مرتبط: جرم چاقو کشی چیست؟ 💠

اثر انگشت بر روی چه چیزهایی میماند؟

اثر انگشت، نقش منحصر به فردی که هر فرد را از دیگری متمایز می‌کند، فراتر از خطوط و قوس‌ های روی انگشتان شماست. این ردی نامرئی از هویت شماست که تقریباً روی هر سطحی که لمس می‌کنید، چه جامد و چه نرم، چه خشن و چه صاف، چه مرئی و چه پنهان، باقی می‌ماند.

این رد منحصر به فرد، مانند یک کد QR بیولوژیکی، اطلاعاتی را در مورد هویت شما حمل می‌کند.

نوعی از اثر انگشت که اثر انگشت پنهان و یا نامرئی نام دارد رایج‌ ترین نوع اثر انگشت است. این نوع اثر انگشت به دلیل نامرئی بودن، نیازمند تکنیک‌ های خاصی برای آشکار سازی است.

لازم به ذکر است که هر بار شما انگشت خود را به چیزی می‌زنید، مقداری از چربی و عرق طبیعی بدن شما روی آن سطح باقی می‌ماند. این چربی و عرق، نقش برجستگی‌ های نوک انگشت شما را به خود می‌گیرد و اثری نامرئی به نام اثر انگشت پنهان ایجاد می‌کند.

شاید فکر کنید که فقط دست‌ های کثیف و چرب ردی از خود به جا می‌گذارند، اما حتی تمیزترین دست‌ها نیز اثر انگشت نامرئی خود را بر جای می‌گذارند. این رد های پنهان برای چشم غیر مسلح قابل مشاهده نیستند، اما با استفاده از تکنیک‌ های علمی مانند پودر اثر انگشت، معرف‌ های شیمیایی یا نور های مخصوص، آشکار می‌شوند.

 هر چه سطحی که لمس می‌کنید صاف‌تر و کمتر متخلخل باشد، احتمال ماندگاری اثر انگشت بیشتر می‌شود. به عبارت دیگر، رد هویت شما می‌تواند برای مدت طولانی بر روی سطوحی مانند شیشه، فلز یا پلاستیک باقی بماند.

اما به طور کلی اثر انگشت را می‌توان تقریبا بر روی هر سطح جامد، مانند: متخلخل (مانند کاغذ، پارچه یا چوب) یا غیر متخلخل (مانند فلز، شیشه یا پلاستیک) و همچنین بدن انسان یافت.

بنابراین، دفعه بعد که به اشیاء اطراف خود نگاه می‌کنید، به یاد داشته باشید که هر کدام از آن ها حامل ردی از هویت افراد مختلف هستند.

مدت زمان ماندگاری اثر انگشت 

همیشه در مورد ماندگاری اثر انگشت سوالاتی وجود دارد: تا چه زمانی روی سطوح باقی می‌ماند؟ چقدر قابل اعتماد است؟ در این مقاله به این پرسش‌ها پاسخ خواهیم داد.

ماندگاری اثر انگشت روی اجسام می تواند از چند دقیقه تا چند دهه متغیر باشد. به طور متوسط، اثر انگشت بین 2 تا 40 سال روی سطوح باقی می ماند. اما عوامل مختلفی بر این زمان تاثیر می گذارند.

• نوع سطح: سطوح صاف و غیر متخلخل مانند شیشه و فلز، اثر انگشت را بیشتر از سطوح زبر و متخلخل مانند چوب و پارچه نگه می دارند.

• شرایط محیطی: رطوبت بالا و دمای پایین به حفظ اثر انگشت کمک می کنند، در حالی که نور و گرما باعث از بین رفتن سریعتر آن می شوند.

• مواد موجود روی سطح: چربی، روغن، گرد و غبار و حتی عرق می توانند بر ماندگاری اثر انگشت تاثیر بگذارند.

لذا اثر انگشت روی کاغذ، مقوا و چوب می ماند و می‌تواند تا چهل سال دوام بیاورد. در کل اگر کاغذ در معرض آب و رطوبت قرار نگیرد، اثر انگشت تماس یافته با خود را نگه می‌دارد و با استفاده از روش های مختلف می‌توان آن را جمع‌آوری کرد.

به یاد داشته باشید که پیش بینی دقیق مدت زمان ماندگاری اثر انگشت غیرممکن است. در برخی موارد، اثر انگشت ها از اشیاء چندین دهه قدیمی جمع آوری شده اند، در حالی که در موارد دیگر، پس از چند دقیقه ناپدید می شوند.

علل اهمیت انگشت نگاری

معمولاً در برخی از جرائم اثر انگشت مجرم در صحنه جرم باقی می ماند که انگشت نگاری یک عامل مهم و قدرتمند برای اثبات ارتکاب جرم محسوب می شود و این مهم ترین دلیل اهمیت آن است. نتایج انگشت نگاری به صدور حکم در دادگاه کمک زیادی می کند و زمینه انکار مجرم را از بین خواهد برد.

تشخیص هویت مجرم به وسیله انگشت نگاری در مواقعی که ادله کافی برای کشف موجود نمی باشد، به تسهیل روند این مرحله منجر می شود؛ زیرا به هیچ وجه دو اثر انگشت مشابه وجود ندارد.

بنابراین با توجه به مطالب ذکر شده، تشخیص هویت مجرم و به تبع آن اثبات ارتکاب به جرم از مهم ترین دلایل اهمیت انگشت نگاری محسوب می شوند و این علم تنها وسیله قاطع برای شناسایی هویت واقعی مجرمین است.

از بهترین‌ها مشاوره بگیرید: وکیل کیفری در وکیل‌وند

علت از بین رفتن اثر انگشت در افراد 

تا به حال به این فکر کرده اید که چرا اثر انگشت افراد با گذشت زمان یا با توجه به شغلشان تغییر می‌کند؟ 

دلایل مختلفی برای از بین رفتن اثر انگشت افراد وجود دارد که بسته به شرایط و نوع شغلی آن ها متفاوت است. این امر می‌تواند باعث مشکلاتی در شناسایی افراد توسط دستگاه‌های اثر انگشت شود.

• کار یدی: مشاغلی که مستلزم کار یدی و استفاده مداوم از دست‌ها هستند، به مرور زمان می‌توانند باعث از بین رفتن برجستگی‌ های اثر انگشت شوند. این امر، به خصوص در مشاغلی که با ابزار آلات یا مواد خشن سر و کار دارند، مشهودتر است.

• تماس با مواد شیمیایی: تماس مکرر با مواد شیمیایی، شوینده‌ها و حلال‌ها می‌تواند به طور موقت یا دائمی به اثر انگشت آسیب برساند و آن را ناخوانا کند.

به طور کلی، علت از بین رفتن اثر انگشت در افراد با توجه به شرایط و نوع شغلی که دارند، متفاوت است. دستگاه اثر انگشت برخی مواقع با به دلیل آن ناخوانا بودن اثر انگشت با مشکل روبرو می‌شود. که خوشبختانه روش‌ های مختلفی برای درمان از بین رفتن اثر انگشت وجود دارد که افراد می‌توانند با استفاده از آن ها، اثر انگشت خود را بازیابی کرده و برای شناسایی از آن استفاده کنند.

اما درمان آن چیست؟ 

برای درمان از بین رفتن اثر انگشت روش‌ه ای مختلفی با توجه به دلیل آن وجود دارد:

💠 بیشتر بخوانید: عناصر تشکیل دهنده جرم 💠

روش‌های احیای اثر انگشت:

• استفاده از الگوی دیگر انگشتان: در مواردی که انگشت اشاره به دلیل جراحت یا آسیب قادر به انجام وظیفه‌اش نباشد، می‌توان از الگوی سایر انگشتان برای ثبت اثر انگشت استفاده کرد. این روش در سیستم‌ های تشخیص هویت مبتنی بر اثر انگشت که قابلیت ذخیره و استفاده از الگوی چندین انگشت را دارند، قابل اجرا است.

• درمان بیماری‌های پوستی: درماتیت پوستی و سایر بیماری‌ های التهابی پوست می‌توانند باعث اختلال در ثبت اثر انگشت شوند. در این موارد، درمان مناسب بیماری زمینه‌ای با استفاده از دارو های ضد التهاب و سایر روش‌ های درمانی می‌تواند به احیای اثر انگشت کمک کند.

• گرم کردن دست: در سرما، انگشتان سرد و بی‌حس به درستی اثر انگشت را ثبت نمی‌کنند. گرم کردن دستان با شوفاژ یا بخاری و یا حتی مالیدن آن ها به یکدیگر می‌تواند به بهبود وضوح اثر انگشت در این شرایط کمک کند.

• مرطوب کردن دست: خشکی بیش از حد دست می‌تواند از وضوح اثر انگشت بکاهد. استفاده از لوسیون‌های مرطوب‌کننده یا حتی کشیدن دست بر پیشانی برای انتقال چربی طبیعی پوست، می‌تواند راه حلی موقتی برای این مشکل باشد.

اثر انگشت یک فرد، مسئله‌ای است که در تمام طول زندگی او با وجود چالش‌های به وجود آمده ثابت مانده و تغییر پذیر نیست. چرا که پوست بهبودی خود را با تمام مواردی نظیر بریدگی، سوختگی، ساییدگی‌های جزئی و برخی بیماری‌های پوستی که باعث اختلالات موقتی در اثر انگشت می‌شوند، به دست می‌آورد. بر همین اساس اثر انگشت به الگوی اولیه خود باز خواهد گشت

علت از بین رفتن اثر انگشت در سطوح مختلف  

استفاده از اثر انگشت به عنوان یک ابزار تشخیصی در صحنه جرم سرقت، به شرایط و اوضاع خاصی بستگی دارد. در بسیاری از موارد، به دلیل عدم وجود آثار و علائم کافی، امکان انگشت‌ نگاری و شناسایی مجرم از طریق این روش وجود نخواهد داشت.

عوامل متعددی می‌توانند در از بین رفتن یا مخدوش شدن اثر انگشت در محل جرم نقش داشته باشند. گذر زمان، بارش باران، گرد و غبار، و حتی لمس محل توسط افراد دیگر، می‌توانند به طور قابل توجهی کیفیت اثر انگشت باقی‌ مانده را تحت تاثیر قرار داده و امکان شناسایی مجرم را دشوار یا غیرممکن سازند.

علاوه بر این، سارقان حرفه‌ای اغلب از دستکش برای پنهان کردن هویت خود و جلوگیری از به جا گذاشتن اثر انگشت خود در محل جرم استفاده می‌کنند.

با توجه به موارد ذکر شده، استفاده از روش انگشت‌ نگاری در بررسی صحنه جرم سرقت، کاربردی محدود دارد و صرفاً در برخی از موارد خاص، نتایج قابل اعتمادی ارائه می‌دهد. در سایر موارد، لازم است به شواهد و مدارک دیگری مانند گواهی شاهدان، تصاویر دوربین‌ های مداربسته و یا سایر یافته‌ های علمی و فنی برای شناسایی و دستگیری مجرم تکیه کرد.

اصول علم انگشت نگاری

علم انگشت نگاری نیز مانند سایر علوم از اصول خاصی پیروی می کند و آن ها را به رسمیت می شناسد. در انگشت نگاری دو اصل بسیار مهم و قطعی وجود دارد که شامل:

 عدم وجود دو اثر انگشت کاملا یکسان در جهان و عدم تغییر خطوط اثر انگشت در طول عمر می باشد.

در رابطه با اصل اول باید گفت، نتیجه تحقیقات بسیار و مقایسه میلیون ها اثر انگشت ثابت کرده است که هیچ دو اثر انگشت مشابهی در دنیا وجود ندارد و اثر انگشت ها به اندازه تعداد انسان ها متنوع و متفاوت هستند؛ این اصل حتی در مورد دوقلو های همسان نیز صدق می کند.

اصل دوم که بیانگر غیرقابل تغییر بودن اثر انگشت است نیز در علم اثبات شده است. خطوط انگشت در چهارمین ماه بارداری مادران و در 120 روز از زمان انعقاد نطفه ایجاد می شوند و با مرور زمان تنها بزرگتر می شوند و هیچ تغییر دیگری در تعداد، شکل و حالت آن ها رخ نمی دهد.

نکات مهم انگشت نگاری و ماندگاری آن روی سطوح

نکاتی که در زیر ذکر شده است، در رابطه با انگشت نگاری ماندگاری آن روی سطوح مختلف مثل ماندگاری اثر انگشت روی کاغذ قابل توجه می باشند:

• محققان ثابت کرده اند که خطوط و شیارهای روی پوست، علاوه بر سر انگشت ها روی سایر نقاط دست و پا همچون اواسط انگشت، کف دست و کف پا نیز وجود دارند.

• در صورتی که پوست دچار سوختگی و جراحت ملایم شود، شکل و ظاهر خطوط آن و اثر انگشت هیچ تغییری نمی کند و پس از درمان مانند سابق خواهند بود.

• در صورتی که پوست دچار سوختگی و جراحت شدید شود، شکل و ظاهر خطوط آن و اثر انگشت پس از بهبودی تغییر می کند و دیگر مثل سابق نخواهد بود.

• در بعضی از مشاغل مانند بنایی یا سیمان کاری پوست دست در اثر تماس با مواد شیمیایی دچار تغییراتی می شود که می‌توان تاثیر آن را در اثر انگشت های رو کاغذهای رسمی و سطوح مختلف ببینیم؛ اما با مراقبت و ماساژ درمانی با دارو های موثر یا روغن ها پوست مجددا ترمیم و بازسازی خواهد شد و به حالت سابق باز می گردد.

• خطوط اثر انگشت به تعیین سن صاحب آن نیز کمک می کند.

تغییر اثر انگشت 

یکی از سوالاتی که بعضی از افراد می پرسند، این است که ” چگونه می توان اثر انگشت را تغییر داد ؟ ” و یا ” راه های تغییر اثر انگشت کدامند ؟ ”

در پاسخ به این سوال باید بگوییم، اثر انگشت را نمی توان به طور دائمی تغییر داد. اثر انگشت شما از الگوی منحصر به فردی از خطوط و برجستگی ها روی پوست نوک انگشتان شما تشکیل شده است.

با این حال، ممکن است برخی از آسیب ها یا شرایط موقت، ظاهر اثر انگشت شما را به طور موقت تغییر دهد. به عنوان مثال، اگر انگشت خود را عمیقاً ببرید، ممکن است جای زخم باقی بماند که الگوی اثر انگشت شما را مختل می کند. سوختگی ها، مواد شیمیایی و سایر آسیب ها نیز می توانند اثر انگشت شما را تغییر دهند.

در برخی موارد، افراد ممکن است سعی کنند عمداً اثر انگشت خود را تغییر دهند تا هویت خود را پنهان کنند. روش های مختلفی برای انجام این کار وجود دارد، مانند تراشیدن نوک انگشتان، سوزاندن آنها یا استفاده از مواد شیمیایی برای از بین بردن خطوط برجسته. با این حال، این روش ها معمولاً فقط اثر انگشت را به طور موقت تغییر می دهند چرا که آن ها دوباره رشد می کنند و ظاهر اصلی خود را بازیابی می کنند.

به همین دلیل است که اثر انگشت به عنوان یک روش قابل اعتماد برای شناسایی افراد استفاده می شود. از آنجا که اثر انگشت هر فرد منحصر به فرد و غیرقابل تغییر است، می توان از آنها برای تأیید هویت افراد در هنگام انجام اقداماتی مانند رأی دادن، عبور از مرز یا ورود به یک ساختمان امن استفاده کرد.

درخواست انگشت نگاری در دزدی

جرم دزدی یا سرقت یکی از جرائمی است که به وسیله انگشت نگاری قابل پیگیری و مجازات خواهد بود. اثبات دزدی بدون هیچ مدرک و ادله ای امکان پذیر نیست و به همین دلیل استفاده از انگشت نگاری یک روش موثر برای این کار محسوب می شود.

مراجع انتظامی و پلیس برای بررسی و پیگیری شکایات مرتبط با دزدی شروع به انجام تحقیقات لازم می کنند و در این میان از انگشت نگاری نیز به عنوان عاملی مطمئن در جهت کشف و شناسایی دزد استفاده می نمایند. البته بهتر است در رابطه با این موضوعات همیشه از مشاوره حقوقی کمک بگیرید.

بعد از وقوع جرم، برای انجام انگشت‌ نگاری در جرم سرقت، شاکی باید پس از طرح شکایت، درخواست انگشت‌ نگاری برای سرقت را به مقامات دادسرا ارائه دهد. 

پس از ثبت درخواست، دایره کشف جرم اداره آگاهی به محل سرقت مراجعه کرده و اقدام به انگشت‌نگاری می‌کند. نتایج انگشت‌ نگاری در پرونده ثبت می‌شود تا در صورت امکان، مراجع قضایی با بررسی آن، حکم مربوط به سارق را صادر کنند.

طریقه انگشت نگاری در دزدی

همانطور که در قسمت قبلی گفته شد، با پیشرفت علم و تکنولوژی، روش‌های نوینی برای کشف جرم و مجازات مجرمان به کار گرفته می‌شود. انگشت نگاری یکی از این روش‌ های کارآمد است که در صحنه‌ های جرم، به خصوص سرقت، کاربرد فراوانی دارد.

در صحنه جرم سرقت، ردیابی مجرمان با استفاده از تکنیک‌ های نوین انگشت نگاری به سهولت انجام می‌گیرد. پودر های مخصوص و مواد شیمیایی مختلف، آثار نامرئی انگشتان سارق را بر روی سطوح آشکار می‌کنند. این آثار انگشت ثبت شده، با استفاده از ذره‌بین یا سیستم‌ های کامپیوتری پیشرفته، با نمونه‌ های موجود در بانک اطلاعاتی مجرمان و افراد مظنون مقایسه می‌شوند.

در فرآیند تطبیق اثر انگشت، نقاط منحصر به فرد و جزئیات ریز موجود در خطوط و برجستگی‌ های کف دست و انگشتان مورد بررسی قرار می‌گیرند. این تطبیق می‌تواند به صورت دستی توسط متخصصان مجرب و یا به صورت خودکار با استفاده از الگوریتم‌ های پیچیده کامپیوتری انجام شود.

پس از آن، با حکم مقام قضایی، امکان دسترسی به اطلاعات هویتی ثبت شده در اداره ثبت احوال نیز فراهم می‌شود. اثر انگشت افراد در کارت ملی هوشمند ثبت شده است و در صورت تطابق آثار انگشت صحنه جرم با اطلاعات موجود در کارت ملی، هویت مجرم به طور قطعی احراز خواهد شد.

نکته: اثر انگشت موجود در صحنه جرم با گذشت زمان از بین نرفته و حتی کمرنگ نمی شود و همچنان می توان آن را مورد بررسی قرار داد.

شرایط انگشت نگاری در دزدی

برای انگشت نگاری در دزدی و انجام آن توسط پلیس شرایطی وجود دارد که در ادامه آن ها را مشاهده می کنید:

• لزوم طرح شکایت توسط شاکی و بزه دیده با ثبت شکواییه در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی همراه با ارائه مدارک و شواهد موجود.

• لوازم و مناطق موجود در محل مسروقه باید دست نخورده باشند و مورد نظافت قرار نگرفته باشند؛ زیرا در این صورت آثار انگشت نگاری از بین خواهند رفت.

• انگشت نگاری از متهم فقط باید توسط پلیس و اداره آگاهی انجام شود و یا دستور مقام قضایی برای آن صادر شده باشد.

• صرف یافتن اثر انگشت یک شخص در صحنه جرم اثبات کننده مجرمیت او نیست و دلایل دیگری نیز لازم است؛ زیرا ممکن است شخص دیگری از اثر انگشت آن فرد سوءاستفاده نموده و برای او پاپوش ساخته باشد.

• هزینه انجام انگشت نگاری توسط اداره آگاهی رایگان است و نباید هیچ مبلغی برای آن پرداخت شود.

سخن پایانی 

گروه مشاورین و وکلای وکیل وند، با هدف پاسخگویی و حل مسائل کیفری شما، آماده ارائه خدمات حقوقی به شما عزیزان می‌باشد.

درصورتی که برای مشاوره در تمامی زمینه های حقوقی به دانش چندین ساله وکلای وکیل وند نیاز داشتید، می‌توانید به صورت حضوری و آنلاین (۲۴ ساعته) از هر جای کشور به وکلای ما دسترسی داشته باشید.